Current Problems of Psychiatry

Czy neuronauka może być orężem prawników?

May neuroscience be lawyers’ weapon?

REVIEW PAPER
Curr Probl Psychiatry 2014; 15(4): 202-209


Nikodem Skoczeń, Marcin Olajossy

II Klinika Psychiatrii i Rehabilitacji Psychiatrycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Streszczenie

Filozofia, etyka i nauki prawne od wieków skupiają się na poszukiwaniu wyjaśnienia zagadnień moralności, wolnej woli odpowiedzialności i winy. Poszukiwania te w coraz większym stopniu odnoszą się do zdobyczy nauki i techniki w zakresie badania struktur układu nerwowego, ich aktywności i ról jakie pełnią w procesach psychicznych. W celu wyciągnięcia wniosków o odpowiedzialności karnej ze skanów mózgu przestępców, potrzeba poważnej, dobrze zweryfikowanej wiedzy, jaki rodzaj aktywności mózgu jest powiązany z wolną wolą i jaki zagraża wolnej woli. Badania z użyciem fMRI (funkcjonalnego rezonansu magnetycznego) są niezwykle interesujące, a w ostatnich latach ponadto bardzo owocne. Dostępna stała się technika wizualizacji przepływu krwi w wybranych obszarach mózgu. Przełomowa okazała się technologia analizy wzoru w wielu wokselach, która identyfikując wzorce w danych generowanych przez fMRI umożliwiła powiązanie zjawisk psychicznych z dającymi się zaobserwować wzorami aktywności mózgu. Autorzy przedstawiają wybrane sytuacje, w których odpowiedzialność za popełniony czyn budzi wątpliwości ze względu na czynniki wpływające na strukturę lub aktywność mózgu. Nie można pomijać zagadnień społecznych związanych poczuciem bezpieczeństwa ludności i wiarą w istniejący ład prawny, bowiem prawo i wymiar sprawiedliwości uważane są słusznie za fundamenty cywilizacji. Osiągnięcia nauk medycznych, psychologii i filozofii są coraz częściej podnoszone w dyskusjach dotyczących zagadnień prawnych, w tym orzecznictwa sądów. Trzeba jeszcze wielu badań aby zagadnienia te rozeznać rzetelnie i obiektywnie. Czy neuronauka zostanie orężem prawników, jeśli tak to w jakim zakresie i w jakich zagadnieniach prawnych okaże się pomocna? Z pewnością doczekamy się w niedalekiej przyszłości odpowiedzi na te pytania.

Abstract

For ages, philosophy, ethics and legal sciences have been focusing on explaining issues like morality, free will, responsibility and guilt. This research is increasingly referring to achievements of science and technology in examination of the structures of the nervous system, their activity and roles they play in psychic processes. In order to draw conclusions about penal responsibility based on the scans of criminals’ brains, we need a serious, well-verified knowledge providing information about what kind of brain activity is linked to free will and which poses a threat to it. The results of the examination using the fMRI are incredibly interesting and they have been very fruitful in recent years. Blood-flow visualization techniques showing chosen areas of the brain are now available. The technology of pattern analysis in many volumetric elements (voxels) has been a real breakthrough. It identifies patterns using the data generated by fMRI and this enables the researcher to find a link between psychic phenomena and the observed patterns of brain activity. Authors present chosen situations in which responsibility for the committed act gives rise to a number of doubts with respect to the factors affecting the structure and activity of the brain. Social issues connected with the sense of safety and belief in existing legal order cannot be omitted because the law and judicature are considered to be the rightful fundaments of civilization. Achievements in medical science, psychology and philosophy are increasingly becoming the subject of discussion concerning legal issues, like decisions of courts. Yet, there is a need for some further research which may improve the earnest and objective analysis of these issues. Would neuroscience ever be lawyers’ main argument? If so, when could it be really helpful? It goes without saying that the nearest future will bring answers to these questions.  

Słowa kluczowe

moralność, neuroobrazowanie funkcjonalne

Keywords

morals, functional neuroimaging

Calendar

Maj 2025

Pon Wto Śro Czw Pią Sob Nie
      01 02 03 04
05 06 07 08 09 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31