Current Problems of Psychiatry

Rola płci jako moderatora relacji pomiędzy obrazem choroby a strategiami radzenia sobie ze stresem pośród pacjentów leczonych psychiatrycznie

ORIGINAL PAPER

Curr Probl Psychiatry 2020;21(1):22-28

DOI: 10.2478/cpp-2020-0003

© 2020 Authors. This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution-NonComercial-No Derivs licence (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

Marta Kłak¹, Wioletta Karina Ozga²

¹ Institute of Health Care, State Higher School of Technology and Economics
² Institute of Psychology, The John Paul II Catholic University of Lublin

Abstract

Introduction. The perception of disease depends on the patient's beliefs related to the nature of the illness, the previous personal or family experiences and his/her attitude to them. Patients try to understand and cope with health problems. The purpose of the present study was to answer the question which components of the relationship between the strategies for coping with stress and mental disease perception are moderated by gender.

Material and Methods. The study involved 98 patients with depressive disorders, anxiety disorders, schizophrenia, alcohol related disorders. The research of the variables was carried out using the COPE Inventory and Disease Perception Questionnaire.

Results. It has been noticed that in men, when their perception of the mental disorder as beneficial increases, the religious strategies for coping with stress become more frequent. Furthermore, the opposite sex pattern emerged. In the situation when an individual’s perception of the illness as a threat increased, female patients less frequently employed religious coping and planning. Furthermore, in women, when the perception of the mental disease as a weakness increases, the frequency of using emotional social support and acceptance decreases.

Conclusions. The result indicated that there are opposite patterns of gender specific coping strategy dependent on the mental illness perception.

Keywords: coping strategies, disease perception, mental disorders, moderator, gender

Streszczenie

Wstęp. Obraz choroby zależy od przekonań pacjenta związanych z charakterem choroby, wcześniejszymi doświadczeniami osobistymi lub rodzinnymi oraz jego postawą wobec nich. Pacjenci próbują zrozumieć i poradzić sobie z problemami zdrowotnymi. Celem niniejszego badania było udzielenie odpowiedzi na pytanie, które komponenty relacji pomiędzy obrazem choroby psychicznej a strategiami radzenia sobie ze stresem będą moderowane przez płeć.

Materiał i Metoda. Badaniem objęto 98 pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi, lękowymi, schizofrenią, uzależnionych od alkoholu. Badanie zmiennych przeprowadzono za pomocą Wielowymiarowego Inwentarza do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem - COPE i Kwestionariusza Obrazu Choroby - KOCh.

Wyniki. Im częściej mężczyźni postrzegają zaburzenie psychiczne jako korzyść, tym częściej radzą sobie ze stresem za pomocą religii. Ponadto, ujawniono odwrotny wzór dla kobiet. Kobiety rzadziej stosowały radzenie sobie ze stresem za pomocą religii i planowania gdy percepcja choroby jako zagrożenia wzrastała. Poza tym, w im większym stopniu kobiety postrzegały chorobę jako słabość tym rzadziej poszukiwały wsparcia emocjonalnego i akceptacji.

Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują, że istnieją odmienne wzorce, specyficzne dla płci, stosowanych strategii radzenia sobie ze stresem w zależności od obrazu choroby.

Słowa kluczowe: strategie radzenia sobie ze stresem, obraz choroby, zaburzenia psychiczne, moderator, płeć