Current Problems of Psychiatry

Pacjenci z rozpoznaniem reumatologicznym w gabinecie psychiatry – toczeń neuropsychiatryczny

ORIGINAL PAPER

Curr Probl Psychiatry Vol. 25 (2024), 68-84

10.12923/2353-8627/2024-0007

© 2024 Authors. This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution 4.0 International licence (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

Julita Szarpak¹ . Justyna Tomasik² , Paweł Stanicki¹ ,
Karol Kasprzak¹ , Justyna Morylowska-Topolska³ 

¹ Stefan Wyszyński Regional Specialist Hospital, Lublin, Poland
² Student Research Group at the I Deparment of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin, Poland
³ Department of Clinical Neuropsychiatry, Medical University of Lublin, Poland

Full Text

Abstract

Introduction: Systemic lupus erythematosus is an autoimmune disease affecting up to 210 per 100,000 people in Europe, more often among women. The inflammatory process in lupus causes changes in various organs. However, somatic changes are not the only effects of lupus. The neuropsychiatric manifestations of this disease have been given a separate name – neuropsychiatric lupus.

Material and methods: A review of the literature available on the PubMed platform in the period of 1987-2023 was performed using the key words: neuropsychiatric systemic lupus erythematosus, mental disorders, mood disorders, sleep disorders, systemic lupus erythematosus. Original studies, review works, meta-analyses and Internet sources were analyzed.

Results: Psychotic disorders in lupus occur with a frequency of up to 3%. Risk factors include young age, male gender and glucocorticoids treatment. Mood disorders occur in several to several dozen percent of lupus patients, including depression affecting up to ⅓ of patients. Belimumab, psychotherapy and improving the quality of sleep, the disturbance of which is observed in most patients with lupus, have potential in treatment. Anxiety disorders are seen primarily in the teenage age group, where social phobia predominates – the fear of rejection due to the disease – and they worsen and are exacerbated by rheumatic disease. Cognitive dysfunctions occur in up to 80% of lupus patients. They are probably related to enzymes of metabolic pathways, dyslipidemia and thyroid dysfunction.

Conclusions: Mental disorders develop more often in patients with lupus than in the general population and they predispose  to autoimmune diseases. Comprehensive diagnosis and psychiatric care of patients with lupus are necessary.

Keywords: systemic lupus erythematosus, sleep disorders, mood disorders, neuropsychiatric systemic lupus erythematosus, mental disorders

Streszczenie

Wstęp: Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym, występującą zdecydowanie częściej wśród kobiet. Jego rozpowszechnienie w Europie sięga nawet do 210 na 100 000 osób. Proces zapalny w przebiegu tocznia może powodować zmiany w wielu tkankach i narządach. Jednakże zmiany somatyczne nie są jedynymi skutkami tocznia. Neuropsychiatryczne manifestacje tej choroby otrzymały osobne miano - toczeń neuropsychiatryczny.

Materiał i metody: Dokonano przeglądu piśmiennictwa dostępnego na platformie PubMed z lat 1987-2023 używając słów kluczy: toczeń neuropsychiatryczny, zaburzenia psychiczne, zaburzenia nastroju, zaburzenia snu, toczeń rumieniowaty układowy. Analizie poddano badania oryginalne, prace przeglądowe, metaanalizy oraz źródła internetowe.

Dyskusja: Zaburzenia psychotyczne w toczniu występują z częstością do 3%. Czynnikami ryzyka są młody wiek, płeć męska i leczenie dużymi dawkami glikokortykosteroidów. Zaburzenia nastroju występują u od kilku do nawet kilkudziesięciu procent chorych z toczniem, w tym depresja występuje nawet u ⅓ chorych. Potencjał w leczeniu mają belimumab, psychoterapia i poprawa jakości snu, którego zaburzenia są obserwowane u ponad połowy pacjentów z toczniem. Zaburzenia lękowe u osób z toczniem są widoczne przede wszystkim w nastoletniej grupie wiekowej, gdzie dominuje fobia społeczna - strach przed odrzuceniem z powodu choroby - i podobnie jak w depresji nasilają one i są nasilane przez chorobę reumatyczną. Dysfunkcje poznawcze mogą występować u nawet 80% pacjentów z toczniem. Prawdopodobnie mają one związek z enzymami szlaków metabolicznych, dyslipidemią oraz nieprawidłową pracą tarczycy.

Wnioski: Zaburzenia psychiczne rozwijają się częściej u pacjentów z toczniem niż w populacji ogólnej oraz same predysponują do zachorowania na choroby z autoagresji. Konieczne jest kompleksowe diagnozowanie i opieka psychiatryczna nad pacjentami z toczniem.

Słowa kluczowe: zaburzenia psychiczne, toczeń rumieniowaty układowy, zaburzenia snu, zaburzenia nastroju, toczeń neuropsychiatryczny