Current Problems of Psychiatry

Curr Probl Psychiatry 2010; 11(4): 304-308

*Katedra i Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

** Samodzielna Pracownia Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Streszczenie

Zaburzenia sfery seksualnej są powszechne wśród pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii i mogą wynikać zarówno z samej psychopatologii choroby jak i z farmakoterapii. Negatywne objawy schizofrenii ograniczają możliwość nawiązywania międzyludzkich i seksualnych relacji. Mechanizmy powstawania zaburzeń seksualnych u pacjentów ze schizofrenią wiążą się z działaniami leków przeciwpsychotycznych, tj. wzrostem poziomu prolaktyny w osoczu, sedacją związaną z działaniem antyhistaminowym, wpływem na układ adrenergiczny oraz blokadą układu serotoninergicznego. Stosowanie klasycznych leków przeciwpsychotycznych może spowodować dalsze pogorszenie funkcjonowania seksualnego, a w konsekwencji obniżenie jakości życia. Leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji, ze względu na mniejszą ilość działań niepożądanych, związanych ze sferą seksualną, mogą stanowić pewną alternatywę dla pacjentów cierpiących na schizofrenię, borykających się również z zaburzeniami seksualnymi.

Biorąc pod uwagę dokonany przegląd literatury stwierdzić należy, iż w badaniach podejmujących problematykę postrzegania własnej sfery seksualnej, pacjenci z rozpoznaniem schizofrenii, w porównaniu z osobami zdrowymi, osiągają istotnie wyższe wyniki w aspektach negatywnych emocji i seksualnej niekompetencji oraz istotnie niższe wyniki w aspektach zaspokojenia seksualnego. Istotnie wyższe wyniki negatywnej emocjonalności wynikają z obniżonego zainteresowania tą sferą życia oraz z izolacji pacjentów. Nie stwierdzono istotnych różnic między ostrą i przewlekłą fazą trwania choroby w zakresie negatywnej emocjonalności, poczucia seksualnej niekompetencji i obniżonego poziomu satysfakcji z życia seksualnego, co sugeruje, że aspekty te są wynikiem fenotypowości charakterystycznej dla schizofrenii, a nie długiego okresu trwania choroby czy długotrwałej terapii przeciwpsychotycznej.

Dysfunkcje sfery seksualnej w znaczący sposób wpływają na obniżenie jakości życia osób ze schizofrenią oraz na gorszą współpracę lekarza z pacjentem. Ponadto, większość pacjentów nie podejmuje w sposób spontaniczny rozmowy z lekarzem na temat swoich zaburzeń seksualnych, ze względu na intymną naturę ludzkiej seksualności. W związku z tym nie można pomijać tego istotnego składnika życia człowieka, i dlatego ocena funkcji seksualnych powinna stać się stałym i niezbędnym elementem badania psychiatrycznego, zarówno w warunkach klinicznych, jak i podczas badań naukowych.

---

Abstract

>Abstract

Sexual dysfunctions are prevalent among patients with schizophrenia and may be related to both the psychopathology of disease and the pharmacotherapy. The negative symptoms of schizophrenia limit the capability for interpersonal and sexual relationships. Mechanisms for sexual dysfunction among patients with schizophrenia include medication-related effects, such as elevation of plasma prolactin levels, sedation owing to antihistaminergic effects, adrenergic effects and serotonergic blockade. The first-generation antipsychotics cause further deterioration of sexual functioning and consequently may decrease quality of life. Due to their fewer sexual side effects, the second-generation antipsychotics may provide an option for schizophrenia patients with sexual dysfunctions.

Despite this, in scientific studies concerning several aspects of sexual self-perception, results revealed that schizophrenic patients, compared to healthy individuals, had significantly higher scores on the aspects of negative emotionality and sexual incompetence and significantly lower scores on the aspects of sexual satisfaction. Significantly higher scores of negative emotionality result from reduced interest in this sphere of life and the isolation of patients. No significant differences between acute and chronic schizophrenic patients regarding negative emotionality, perception of sexual incompetence and sexual satisfaction suggests that high negative emotionality, perception of sexual incompetence and low sexual satisfaction are not the results of long-lasting illness or lengthy taking of antipsychotics medication but phenotypic characteristics of schizophrenia.

There is a significant influence of sexual problems on the decrease in quality of life and worse cooperation between patient and physician. Furthermore, most patients do not spontaneously report sexual dysfunction to their clinicians, because of the personal nature of sexual behavior. Thus, it is not possible to exclude such an essential aspect of life, and that is why careful interview and estimation of sexual functioning should be constant and indispensable component of psychiatric examination in both clinical and research settings.

zaburzenia seksualne, schizofrenia

sexual dysfunction, schizophrenia