Current Problems of Psychiatry

Retrospektywna ocena postaw rodzicielskich a nasilenie wczesnych nieadaptacyjnych schematów w populacji nieklinicznej dorosłych Polaków – doniesienia wstępne

REVIEW PAPER 

Curr Probl Psychiatry Vol. 25 (2024), 136-155

10.12923/2353-8627/2024-0014

© 2024 Authors. This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution 4.0 International licence (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

Monika Talarowska , Małgorzata Juraś-Darowny 

 Institute of Psychology, University of Lodz, Lodz, Poland

Full Text

Abstract

Objectives: While from a developmental perspective, a secure bond with a parent is of great importance to a child's functioning, its establishment depends mainly on the caregivers and their parental attitudes – specific strategies or styles that enable the fulfilment of parental responsibilities. The objective of the presented study was to assess the correlation between the early maladaptive schemas and retrospectively assessed parental attitudes.

Methods: The study involved 94 people between the ages of 18 and 64 (average age: M=34.84, SD=11.12). Each participant completed a set of the following tools: the Young Schema Questionnaire (YSQ-S3-PL), the Parent-Child Relationship Questionnaire (PCR), and the Young Parent Inventory (YPI).

Both parents’ attitudes were similarly associated with the formation of early maladaptive schemas. For both mothers and fathers, loving and rejecting attitudes had the most numerous associations with the formation of early maladaptive schemas.

Conclusions: 1. In a retrospective evaluation of the subjects, both parents had a similar impact on the formation of domains of early maladaptive schemas. The Results: only statistically significant differences occurred in the domain of Impaired Autonomy and Performance. Mothers had a stronger influence on the formation of schemas in this group. 2. For both mothers and fathers, loving (L) and rejecting (R) attitudes had the most numerous associations with the formation of early maladaptive schemas.

Keywords: early maladaptive schemas, parental attitudes, attachment

Streszczenie

Wstęp: Choć z perspektywy rozwojowej, zarówno na wczesnych, jak i późniejszych etapach życia bezpieczna więź z rodzicem ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania dziecka, jej ustanowienie zależy głównie od opiekuna i jego postaw rodzicielskich - konkretnych strategii bądź stylów umożliwiających wypełnianie obowiązków rodzicielskich. Za cel prezentowanego badania przyjęto ocenę zależności pomiędzy stopniem nasilenia pierwszych z wymienionych, a charakterem retrospektywnie ocenianych zachowań obojga rodziców.

Materiał i metody: W badaniu uczestniczyły 94 osoby między 18 a 64 rokiem życia (średni wiek: M=34.84, SD=11.12). Każdy z uczestników wypełnił ankietę socjodemograficzną, Kwestionariusz schematów Younga (YSQ-S3-PL), Kwestionariusz stosunków między dziećmi a rodzicami (PCR), Kwestionariusz zachowań rodzicielskich Younga (YPI).

Wyniki i dyskusja: W retrospektywnej ocenie badanych oboje rodzice mieli zbliżony wpływ na kształtowanie się wczesnych nieadaptacyjnych schematów. Istotne statystycznie różnice dotyczą domeny osłabiona autonomia i brak dokonań, w których silniejszy okazał się wpływ matek. Matki istotnie częściej prezentowały postawę kochającą(L) oraz ochraniającą(A), a ojcowie – postawę odrzucającą(R). Zarówno w przypadku matek, jak i ojców postawa kochająca(L) oraz odrzucająca mają najliczniejsze związki z kształtowaniem się wczesnych nieadaptacyjnych schematów.

Wnioski: 1.W retrospektywnej ocenie badanych, oboje rodzice mieli zbliżony wpływ na kształtowanie się domen wczesnych nieadaptacyjnych schematów. Jedyne istotne statystycznie różnice dotyczą domeny osłabiona autonomia i brak dokonań. Silniejszy wpływ na kształtowanie się schematów z tej grupy miały matki. 2.Zarówno w przypadku matek, jak i ojców postawa kochająca (L)oraz odrzucająca(R) mają najliczniejsze związki z kształtowaniem się wczesnych nieadaptacyjnych schematów.

Słowa kluczowe: wczesne nieadaptacyjne schematy, postawy rodzicielskie, przywiązanie